Mô hình PEST – phân tích môi trường kinh doanh hiệu quả chủ doanh nghiệp nên biết

Khi kinh doanh trong một môi trường phức tạp và đa dạng như hiện nay, các chủ doanh nghiệp cần phải đánh giá và hiểu rõ những yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của mình. Đó chính là lúc mô hình PEST  trở nên vô cùng quan trọng.

Mô hình PEST là gì? 

Mô hình PEST là một công cụ phân tích môi trường kinh doanh được sử dụng để đánh giá các yếu tố chính ảnh hưởng đến hoạt động của một doanh nghiệp. PEST là viết tắt của các từ đầu tiên của bốn yếu tố quan trọng bao gồm chính trị – pháp luật (Politics), kinh tế (Economics), xã hội (Sociocultural) và công nghệ (Technology).

Trong yếu tố chính trị – pháp luật, các yếu tố liên quan đến chính sách, pháp luật, quy định và sự ổn định chính trị được xem xét. Ví dụ, việc thay đổi chính sách thuế, quy định thương mại quốc tế hoặc các cuộc bầu cử có thể ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Về yếu tố kinh tế, các yếu tố như tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ giá hối đoái, lạm phát và tình trạng thị trường đang được xem xét. Những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh và sự cạnh tranh của doanh nghiệp.

Yếu tố xã hội bao gồm những yếu tố như thói quen mua sắm, văn hóa, giá trị và lối sống. Các yếu tố này có thể ảnh hưởng đến nhu cầu và sự tiếp cận của sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp.

Cuối cùng, yếu tố công nghệ bao gồm những yếu tố liên quan đến sự phát triển và ứng dụng công nghệ trong ngành công nghiệp. Các yếu tố này bao gồm sự tiến bộ của Internet, phát triển của trí tuệ nhân tạo và sự gia tăng của việc sử dụng các thiết bị di động.

Việc sử dụng mô hình PEST có thể giúp cho doanh nghiệp đưa ra quyết định chiến lược thông minh và có định hướng cho tương lai. Tuy nhiên, việc đánh giá các yếu tố này cần được thực hiện đầy đủ và kỹ lưỡng để đưa ra những quyết định chính xác và hiệu quả.

Đừng bỏ qua: Top 5 lưu ý về quản lý và sử dụng con dấu, giấy chứng nhận mẫu dấu

Tại sao mô hình PEST lại hữu ích đối với doanh nghiệp?

Theo đánh giá từ nhiều doanh nghiệp đi trước, mô hình PEST có khả năng tạo ra những cơ hội mới để xây dựng phát triển doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu vận dụng sai hoặc không khéo léo cũng dễ dàng tạo ra những mối nguy hiểm lớn đối với chính công ty của bạn.

Ưu điểm của mô hình PEST:

1.  Phát hiện cơ hội và thách thức: Mô hình PEST giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về môi trường kinh doanh của mình, từ đó nhận diện được những cơ hội mới và thách thức tiềm ẩn. Điều này giúp cho doanh nghiệp có thể phát triển chiến lược và kế hoạch hoạt động dựa trên những tình huống có thể xảy ra trong tương lai.
2. Định hướng chiến lược: Phân tích các yếu tố PEST giúp cho doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường và khách hàng của mình, từ đó định hướng chiến lược phù hợp để phát triển sản phẩm, dịch vụ và phù hợp với nhu cầu của thị trường.
3. Định vị cạnh tranh: Mô hình PEST cũng giúp cho doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các đối thủ cạnh tranh của mình trong cùng ngành, từ đó có thể định vị cạnh tranh của mình để phát triển kế hoạch và chiến lược cạnh tranh.
4. Đối phó với rủi ro: Mô hình PEST giúp cho doanh nghiệp nhận diện rủi ro trong môi trường kinh doanh, từ đó đưa ra kế hoạch để giảm thiểu rủi ro và đối phó với những tình huống tiềm ẩn.
5. Theo dõi các yếu tố thay đổi: Mô hình PEST cũng giúp cho doanh nghiệp theo dõi các yếu tố chính trong môi trường kinh doanh và phản ứng nhanh chóng với những thay đổi để đảm bảo hoạt động kinh doanh hiệu quả.
6. Đa dạng hóa quan điểm: Mô hình PEST không chỉ dựa trên quan điểm và suy luận của một người hay một nhóm người, mà là một phương pháp phân tích tổng thể, do đó tránh được sự thiên vị và giúp đa dạng hóa các quan điểm.
7. Cung cấp thông tin đáng tin cậy: Mô hình PEST đưa ra những yếu tố cần phân tích trên cơ sở thông tin đáng tin cậy và chính xác, giúp cho doanh nghiệp có được những thông tin quan trọng để đưa ra quyết định.
8. Tính linh hoạt: Mô hình PEST có tính linh hoạt cao, có thể áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như kinh doanh, chính trị, xã hội, kỹ thuật và môi trường.
9. Tính ứng dụng cao: Mô hình PEST là một công cụ phân tích rất phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong giới kinh doanh, giúp cho các doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định một cách có trách nhiệm và hiệu quả.

Nhược điểm của mô hình PEST:

1. Hạn chế về phạm vi: Mô hình PEST tập trung vào các yếu tố bên ngoài của một công ty hoặc ngành công nghiệp, do đó nó không bao gồm các yếu tố nội bộ của công ty như quản lý, văn hóa tổ chức, cơ cấu tổ chức,..
2. Không phân tích chi tiết: Mô hình PEST chỉ mang tính chất tổng quan và không cung cấp đầy đủ các thông tin chi tiết để phân tích tác động của các yếu tố đó lên doanh nghiệp.
3. Khó khăn trong việc dự đoán: Mô hình PEST chỉ phân tích các yếu tố bên ngoài, không đưa ra dự đoán cụ thể về các tình huống có thể xảy ra. Do đó, các doanh nghiệp cần phải sử dụng các mô hình khác như SWOT để đưa ra các dự đoán và chiến lược kinh doanh.
4. Thiếu tính động: Các yếu tố phân tích theo mô hình PEST có thể thay đổi liên tục, tùy thuộc vào tình hình thế giới và biến động kinh tế, xã hội, chính trị và công nghệ. Do đó, mô hình PEST cần được áp dụng và cập nhật liên tục để đảm bảo tính động của nó.

Đọc tiếp phần 3 để cùng chúng tôi đi sâu phân tích kĩ hơn về 4 yếu tố chính góp mặt trong mô hình này nhé! Hiểu rõ được 4 yếu tố này chính là bước đệm để bạn áp dụng nó vào doanh nghiệp của mình thành công.

4 yếu tố trong trong mô hình PEST

Như đã nói, mô hình PEST là một công cụ phân tích quan trọng để đánh giá tác động của các yếu tố chính trong môi trường đối với một tổ chức hoặc ngành công nghiệp. Bốn yếu tố của mô hình PEST là: chính trị (political), kinh tế (economic), xã hội (social) và công nghệ (technological). Mỗi một yếu tố sẽ đóng một vai trò và chức năng khác nhau. Chúng không thể tách rời trong mô hình này. Bởi chỉ khi cả 4 yếu tố được quan tâm, xem xét, phát huy thì mô hình PEST thực sự giúp ích được cho doanh nghiệp.

Yếu tố chính trị – pháp luật (Political):

Yếu tố chính trị đề cập đến các yếu tố chính trị ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức. Các yếu tố này bao gồm chính sách, quy định, luật pháp, ổn định chính trị, quan hệ quốc tế, chiến lược chính trị của chính phủ và các tổ chức quốc tế. Chính trị có thể ảnh hưởng đến các quyết định của tổ chức, cách thức tổ chức hoạt động và cách thức quản lý mối quan hệ với các bên liên quan.

Mô hình PEST là một công cụ phân tích môi trường kinh doanh, bao gồm phân tích các yếu tố chính về Chính trị (Political), Kinh tế (Economic), Xã hội (Social) và Công nghệ (Technological). Yếu tố chính trị trong mô hình PEST đề cập đến các yếu tố liên quan đến chính trị, pháp luật và quy định của các chính phủ và tổ chức chính trị.

Ví dụ về yếu tố chính trị: 

1. Chính sách thuế: Chính phủ có thể tăng thuế hoặc giảm thuế để điều chỉnh ngân sách quốc gia. Điều này có thể ảnh hưởng đến việc đầu tư và phát triển kinh doanh của các doanh nghiệp.
2. Quy định về môi trường: Các quy định về môi trường có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty sản xuất và các công ty năng lượng.
3. Chính sách thương mại: Chính sách thương mại có thể ảnh hưởng đến thị trường xuất khẩu và nhập khẩu của các doanh nghiệp.
4. Quy định về bảo vệ người tiêu dùng: Các quy định về bảo vệ người tiêu dùng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các công ty sản xuất và các nhà bán lẻ.
5. Chính sách về tài chính: Chính sách về tài chính của chính phủ có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các ngân hàng và các tổ chức tài chính khác.

Các ví dụ trên chỉ là một số trong số rất nhiều yếu tố chính trị có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các tổ chức. Việc hiểu và đánh giá các yếu tố này sẽ giúp cho các doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định kinh doanh thông minh và hiệu quả.

Yếu tố kinh tế (Economic):

Yếu tố kinh tế đề cập đến các yếu tố kinh tế ảnh hưởng đến tổ chức. Các yếu tố này bao gồm tình trạng kinh tế, tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ giá tiền tệ, lãi suất, tình trạng thị trường và các chính sách kinh tế của chính phủ. Yếu tố kinh tế có thể ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của tổ chức, khả năng cạnh tranh, giá cả, sản phẩm và dịch vụ.

Ví dụ về các yếu tố kinh tế: 

1. Tình hình tài chính quốc gia: Khi nền kinh tế của một quốc gia bị suy giảm hoặc phát triển mạnh, các doanh nghiệp có thể chịu tác động. Ví dụ, nếu chính phủ tăng thuế hoặc giảm chi tiêu, doanh nghiệp có thể phải đối mặt với áp lực tài chính và thay đổi chiến lược kinh doanh.
2. Sự thay đổi về tỷ giá tiền tệ: Khi tỷ giá tiền tệ thay đổi, doanh nghiệp xuất khẩu và nhập khẩu sẽ ảnh hưởng. Nếu giá trị đồng tiền giảm, sản phẩm xuất khẩu sẽ trở nên rẻ hơn và có thể tăng doanh số. Ngược lại, nếu giá trị đồng tiền tăng, sản phẩm nhập khẩu sẽ trở nên đắt hơn và có thể giảm doanh số.
3. Tình hình thị trường lao động: Tình hình thị trường lao động cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Nếu có nhiều người thất nghiệp, doanh nghiệp có thể có nhiều lựa chọn về lao động với giá cả hợp lý. Tuy nhiên, nếu thị trường lao động khan hiếm, doanh nghiệp có thể phải trả lương cao hơn hoặc không thể tìm được đủ nhân lực để hoạt động.
4. Tình hình pháp lý và chính sách: Các quy định pháp lý và chính sách kinh tế của chính phủ cũng có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Ví dụ, nếu chính phủ áp dụng chính sách giảm thuế cho doanh nghiệp, đây có thể làm tăng lợi nhuận và tăng cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, nếu chính phủ áp dụng các quy định nghiêm ngặt

Yếu tố xã hội (Social):

Yếu tố xã hội đề cập đến các yếu tố xã hội ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức. Các yếu tố này bao gồm các thay đổi xã hội, thói quen tiêu dùng, giá trị và chuẩn mực xã hội, sức khỏe, giáo dục và các vấn đề liên quan đến môi trường. Yếu tố xã hội có thể ảnh hưởng đến sản phẩm, thị hiếu của khách hàng, hình ảnh của thương hiệu và quan hệ với các bên liên quan.

Yếu tố xã hội trong mô hình PEST có thể là: 

1. Thay đổi về xu hướng tiêu dùng: Điều này có thể bao gồm sự thay đổi trong các ưu tiên tiêu dùng của người tiêu dùng, ví dụ như sự quan tâm đến các sản phẩm và dịch vụ có tính bền vững hơn hoặc đang thịnh hành như thực phẩm hữu cơ, sản phẩm tái sử dụng, v.v. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp và yêu cầu họ phải thích nghi và đáp ứng với nhu cầu mới của khách hàng.
2. Tác động của pháp luật và chính sách: Các quy định pháp luật và chính sách xã hội có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Ví dụ như việc tăng thuế môi trường để đẩy mạnh hoạt động kinh doanh bền vững hoặc việc áp dụng chính sách giảm phân biệt đối xử giữa các tầng lớp trong xã hội.
3. Sự thay đổi trong thái độ của xã hội: Những sự thay đổi về thái độ của xã hội, ví dụ như sự quan tâm đến sức khỏe và an toàn, tôn trọng đa dạng và bình đẳng giới, có thể ảnh hưởng đến lĩnh vực kinh doanh của một doanh nghiệp. Ví dụ như các nhà hàng phải tuân thủ các quy định về vệ sinh thực phẩm và cung cấp các sản phẩm ăn uống lành mạnh, hoặc các công ty phải đảm bảo tính bình đẳng giới trong quá trình tuyển dụng và xây dựng một nơi làm việc tôn trọng đa dạng.
4. Sự phát triển của công nghệ và truyền thông: Công nghệ và truyền thông đã thay đổi cách thức mà con người giao tiếp, mua sắm và tiêu dùng. Do đó, các doanh nghiệp phải theo kịp những thay đổi này để đáp ứng được nhu cầu của khách hàng. Ví dụ như việc áp dụng các kênh truyền thông mới như mạng xã hội, quảng cáo trực tuyến để tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả hơn.
5. Sự biến đổi dân số: Sự thay đổi về dân số có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Ví dụ như khi dân số già hóa, các sản phẩm và dịch vụ dành cho người già có thể sẽ trở thành thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp. Hoặc khi tỷ lệ sinh giảm, các sản phẩm và dịch vụ dành cho trẻ em có thể giảm đi.

Yếu tố công nghệ (Technological):

Yếu tố công nghệ đề cập đến các yếu tố công nghệ ả hưởng đến tổ chức. Các yếu tố này bao gồm các sản phẩm và dịch vụ công nghệ mới, sự phát triển của internet và mạng xã hội, các tiến bộ trong công nghệ sản xuất, các thiết bị và ứng dụng mới, và các chính sách và quy định liên quan đến công nghệ. Yếu tố công nghệ có thể ảnh hưởng đến sản phẩm, quy trình sản xuất, hiệu quả vận hành và cạnh tranh của tổ chức.

Trong mô hình PEST, yếu tố công nghệ (Technological) đề cập đến các tiến bộ và khả năng trong lĩnh vực công nghệ thông tin, truyền thông, sản xuất, vận chuyển và các ngành công nghiệp khác.

Một số ví dụ về yếu tố công nghệ bao gồm:

1. Công nghệ vô tuyến mới như 5G đang được triển khai, mang lại tốc độ internet nhanh hơn và sự kết nối mạng ổn định hơn. Điều này có thể cung cấp nhiều cơ hội cho các công ty và tổ chức để phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới.
2. Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ tự động hóa sản xuất đến chăm sóc sức khỏe và dịch vụ khách hàng. Ví dụ, AI có thể giúp đưa ra dự đoán về thị trường, quản lý kho hàng và cải thiện trải nghiệm khách hàng.
3. Công nghệ blockchain đang được áp dụng rộng rãi trong các ngành như tài chính và giao dịch điện tử. Blockchain có thể giúp cải thiện tính an toàn và minh bạch trong các giao dịch trực tuyến, đồng thời giảm thiểu chi phí và thời gian xử lý.
4. Công nghệ sản xuất 3D đang thay đổi cách chúng ta sản xuất và sản xuất các sản phẩm. Điều này có thể giúp cải thiện năng suất, tăng tốc độ sản xuất và giảm chi phí sản xuất.

Mô hình PEST là một công cụ phân tích môi trường kinh doanh giúp các chủ doanh nghiệp hiểu được tác động của các yếu tố chính (chính trị, kinh tế, xã hội, và công nghệ) đến hoạt động kinh doanh của mình. Kết quả phân tích PEST sẽ giúp chủ doanh nghiệp nắm bắt được cơ hội và thách thức của môi trường kinh doanh, đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp và giúp đảm bảo sự bền vững và phát triển của doanh nghiệp.

Theo dõi Mahata.net để biết thêm nhiều kiến thức hay về kế toán tài chính. Nếu bạn muốn được tư vấn về kế toán tài chính, hãy để lại email hoặc số điện thoại ở phần bình luận bên dưới nhé!